Ewelina urodziła się 18 października
1928 r. w Zakopanem w góralskiej rodzinie. Jej ojciec Stanisław Zubek był
sławnym producentem nart tzw. „zubków”. W 1939 roku ukończyła zakopiańskie gimnazjum „Szarotka”. Jeszcze
przed wojną poznała swojego przyszłego męża, starszego od niej o 9 lat
Władysława Pęksowa. W czasie okupacji działał w konspiracji i ukrywał się w
Krakowie. W 1944 r. pobrali się pod fałszywym nazwiskiem Wojdyna. Po wojnie
wrócili do Zakopanego. W tym czasie Ewelina pomagała ojcu w produkcji nart,
szyła swetry i czapki dla narciarzy czy zajmowała się ogrodem.
W 1964 r. zaczęła się jej historia ze
sztuką. Zaczęła od rzeźbienia w drewnie. Tworzyła ikony. Zawsze zostawiała
słoje, bo według niej nadawały obrazowi swój wyraz. Dwa lata później przeszła na
malowanie na szkle.
Jej sztuka zyskała wielką sławę w
kraju i za granicą, a oryginalny styl malowania wyróżnia ją zdecydowanie
spośród innych malarzy ludowych. Od 1973 r. brała udział w kilkudziesięciu
wystawach indywidualnych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Berlinie Zach.,
RFN, Szwajcarii, ZSRR, Bułgarii, Czechosłowacji. Wielokrotnie wygrywała
konkursy sztuki ludowej, otrzymała wiele nagród za działalność plastyczną,
m.in. nagrodę im. O. Kolberga w uznaniu zasług dla kultury ludowej (1976)
i nagrodę im. św. Brata Alberta za osiągnięcia w sztuce sakralnej (1987).
Uczestniczyła w ponad trzystu wystawach zbiorowych. Odznaczona m.in.
nagrodami ministra kultury i sztuki (1983, 1998, 2001), orderem i tytułem
honorowym „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1986), nagrodą im. Brata Alberta
(1987), złotym medalem pamiątkowym NATO (1997), międzynarodowym orderem zasługi
i tytułem „ekscelencja” – International Order of Merit (Cambridge – Wielka
Brytania 1993).
W jej pracach przeważa tematyka religijna,
sakralna i zbójnicka. Była niezwykle skromną osobą. Nie uważała się za
artystkę, mówiła że robi po prostu to co lubi. Malarstwo było u niej na równi z
gospodarstwem, trykotami, końmi i kurami.
Ewelina Pęksowa zmarła 12 czerwca 2015
r. w wieku 91 lat.
Jeśli ktoś chciałby dowiedzieć się więcej o jej twórczości to odsyłam do ciekawego filmu na stronie : http://ninateka.pl/film/sztuka-ludowa-i-naiwna-ewelina-peksowa
Bartosz Kucharz
Komentarze
Prześlij komentarz